|
|
|
|
•
Aktualności
»
Archiwum aktualności
»
Aktualności 2010
|
|
|
OWCA plus na lata 2010-2014
|
Program aktywizacji gospodarczej oraz zachowania dziedzictwa kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej OWCA plus.
Lata regresu w hodowli owiec, których naturalnym miejscem wypasu są hale oraz łąki, spowodowały zachwianie równowagi ekologicznej w Beskidach oraz na Jurze. Zarastanie hal i polan górskich przyczynia się do ginięcia wielu cennych gatunków roślin i zwierząt oraz nieodwracalne zmiany w tradycyjnym krajobrazie. Tymczasem pasterstwo praktykowane na tych terenach od stuleci było głównym czynnikiem występowania specyficznej roślinności górskich polan i hal. Przyrost wysokich traw powstrzymuje tylko regularny wypas. Owca jako typowe zwierze pastwiskowe zgryzające niską roślinność i jednocześnie zadeptujące „roślinność starą", stwarza tym samym warunki do rozwoju młodego porostu. Nie są to jedyne korzyści płynące z tego rodzaju gospodarki. Regularnie wypasane pastwiska mogą stanowić bazę pokarmową dla wielu drapieżnych ptaków żyjących w tych siedliskach. Pozytywnym skutkiem wypasu jest też zachowanie otwartych krajobrazów hal górskich i terenów widokowych.
Realizacja programu to także zachęta do odrodzenia się bogatej kultury pasterskiej, która pojawiła się w Beskidach wraz z przybyciem na te tereny wołoskich pasterzy określanych mianem „Wałachów".
Finansowanie przyjętego przez Zarząd Województwa programu odbywać się będzie z kilku źródeł, przy czym podstawowe środki pochodzą z budżetu Województwa Śląskiego. Na ten cel do 2009 roku przeznaczono 700 tys. zł. rozdysponowanych w formie konkursów dla organizacji pozarządowych, takich jak: stowarzyszenia, związki, fundacje, spółdzielnie, zrzeszające w swych strukturach hodowców owiec i kóz oraz działające na rzecz rozwoju regionu i zachowania kultury pasterskiej. Pieniądze przeznaczono na m.in. budowę i remont bacówek, utworzenie punktów widokowych, promocję produktów pochodzenia owczego oraz tradycji związanych z pasterstwem.
Stworzono system zachęt dla prowadzenia wypasu owiec w trudnych warunkach na polanach i halach położonych powyżej 500 m n.p.m. Hodowca otrzyma specjalną premię za utrzymanie jednej sztuki owcy-matki. Jej wysokość zależeć będzie jednak od projektu, jaki przedstawi w konkursie organizacja pozarządowa ubiegająca się w o dofinansowanie na ten cel.
Po dwóch latach realizacji Programu zaobserwowano zahamowanie sukcesji wtórnej, zwiększenie powierzchni terenów pastwiskowych i pogłowia owiec oraz częściową zmianę składu runi w kierunku odbudowy bioróżnorodności. Znacznie wzrosło zaangażowanie społeczności lokalnych w podtrzymywanie lokalnych tradycji i zwyczajów oraz zainteresowanie pasterstwem i czynną ochroną przyrody wśród turystów.
Jednakże okres dwóch lat jest zbyt krótkim okresem, by uzyskane w trakcie realizacji Programu efekty były trwałe. W celu podtrzymania, utrwalenia i poszerzenia, tak cennych, osiągnięć Programu konieczne jest kontynuowanie podjętych działań przez co najmniej kolejne pięć lat. Uchwałą Nr 769/257/III/2009 z dnia 09.04.2009 roku Zarząd Województwa Śląskiego zawarł umowę ze Śląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Częstochowie na opracowanie Programu aktywizacji gospodarczej oraz zachowania dziedzictwa kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej — OWCA plus na lata 2010 – 2014.
Zgodnie z zapisem ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. Nr 84 poz.712) projekty programów podlegają konsultacjom z jednostkami samorządu terytorialnego, partnerami społecznymi i gospodarczymi.
Uchwałą Nr 3451/334/III/2009 z dnia 22.12.2009 roku Zarząd Województwa Śląskiego skierował projekt Programu aktywizacji gospodarczej oraz zachowania dziedzictwa kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej — Owca Plus na lata 2010 – 2014 do konsultacji społecznych.
W dniach 30 grudnia 2009 – 2 lutego 2010 roku jednostki samorządu terytorialnego, partnerzy społeczni i gospodarczy oraz wszyscy zainteresowani mogli zapoznać się z projektem Programu oraz przekazali uwagi i wnioski.
22 stycznia 2010 r. w Istebnej z inicjatywy lokalnego samorządu odbyło się spotkanie robocze, w którym wzięła udział grupa osób zainteresowana aktywizacją hodowli owiec z terenu gminy Istebna. Spotkanie miało na celu zapoznanie się z możliwościami realizacji projektów w ramach programu Owca Plus, praktyczną realizacją zadań mijającej edycji programu oraz przygotowanie wniosków i propozycji zmian i uzupełnienia programu na lata 2010 – 2014. Obszar gminy Istebna obejmuje wiele cennych i wartościowych pod względem gospodarczym, ekologicznym i krajobrazowym terenów, na których może odbywać się wypas owiec w szerszym zakresie.
Sformułowano następujące wnioski ze spotkania:
a) Uwzględnienie w programie Owca plus na lata 2010-2014 i planowanych konkursach w ramach programu dodatkowo następujących terenów w gminie Istebna:
1. Złoty Groń (Istebna)
2. Zaolzie – Zagroń (Istebna)
3. Stecówka (Istebna)
4. Pietraszonka (Istebna)
5. Młoda Góra, Polanka (Istebna)
6. Siwoniowski (Jaworzynka)
7. Sałasz (Jaworzynka)
b) Wprowadzenie zapisów w programie i ogłaszanych konkursach umożliwiających w sposób bezpośredni wnioskowanie i realizację dopłat do wypasanych owiec przez osoby fizyczne lub grupy osób fizycznych
Doświadczenia w realizacji programu Owca Plus z terenu gminy Istebna wskazują, że znaczna grupa osób fizycznych prowadzących działalność hodowlaną pomimo zainteresowania ostatecznie nie skorzystała z pomocy do roku 2009 ze względów formalnych i organizacyjnych. Bezpośrednimi beneficjentami programu było zaledwie kilka osób, co w perspektywie dalszej realizacji nie jest dobrym zjawiskiem. Możliwość bezpośredniego wnioskowania zachęci osoby fizyczne do poszerzania działalności i wpłynie bezpośrednio w znaczącym stopniu na cele programu, czyli aktywizację gospodarczą i ochronę cennych przyrodniczo obszarów Beskidów w oparciu o gospodarkę pasterską. Wieloletnie i głębokie tradycje wypasu owiec na wskazanych terenach oraz duże zainteresowanie lokalnych hodowców sprzyjać będą osiągnięciu celów programowych OWCA plus w skali całego regionu objętego programem, zwłaszcza w gminie Istebna.
Na podstawie www.silesia-region.pl opracował:
Wiesław Legierski - inwestycje@ug.istebna.pl
|
|
|
|
|
|
|
drukuj